ऋणानुबंध

शाळेच्या ग्राउंडमधला एक मोठ्ठा दगड...

लपाछपी खेळताना राज्य घ्यायची जागा,
पिंट्याला ’राज्य घे राज्य’ म्हणून तिथेच रडवलेलं...

लोखंडे बाईंचा पहिला प्रसाद मीच खाल्लेला,
त्याच दगडावर आख्या शाळेसमोर पूर्ण दिवस अंगठे धरुन मी उभा...

काडेपेट्यांचे छाप, नाणी, तिकीटं, पेनं, बिल्ले,
यांच्या समजुतदार देवाणघेवाणीचा तोच साक्षीदार...

आणि हो!! पिंकी घरी जाताना, तिला त्याच्याआडूनच तर बघायचो
,तिलाही ते माहित असल्याचं, मला फार उशीरा कळलं...

आता शाळा renovate केल्ये, परवाच जाउन बघुनसुद्धा आलो...
त्या दगडाच्या जागी आता, संगमरवरी कट्टा केलाय...

संगमरवर गुळगुळीत असतो आणि दगड खडबडीत,
बघितल्यावर वाटतंय असं उगीच वाटायचं मला याआधी....

बाप

दोघांत अगदी गाढ मैत्री, एकमेकांना ’अरे-तुरे’ करायचे
छोट्या-मोठ्या कारणांवरुनसुद्धा गमतीत भांडायचे

"चल येतोस का पिक्चरला" विचारलं पोरानं बापाला
"नको रे,आज त्यापेक्शा दुसरीकडे जाउ भटकायला"

"पप्पा,असं काय रे करतोस, काय झालंय आज तुला ?
छान पिक्चर ऎवजी कशाला ते जायचं भटकायला?"

शेवटी चकित पोरगा आणि बाप गेले एकदाचे टेकडीवर
"आता आपण इथेच बसुयात,मावळंत नाही जोवर"

"पडतो का रे प्रश्न तुला? की तुला असं का वाढवलं?
तिसाचं अंतर असुनही तुला मित्रासारखं का वागवलं?"

आता थट्टा करणारा पोरगाही विचार करु लागला
'खरंच वीस वर्षात हा प्रश्न नाही पडला कधी मला?'

"ऎक,माझे वडीलही अत्यंत कर्तबगार,हुशार होते
पण त्याहुनही कितीतरी अधिक तापट,संतापी होते

कधीकधी तर ते मला अगदी 'रींगमास्टर'सारखे वाटायचे
आमच्या घरातले सगळे 'प्राणी' त्यांच्या तालावर नाचायचे

मी ठरवलं, झालोच तर अतिशय प्रेमळ बाप होईन
मला न मिळालेली सुखं माझ्या मुलाला नक्की देईन

नंतर घर सोडलं,जगात फ़िरलो,फ़िरताना कधी आपटलो सपाटून
कधी स्वखुषीने उठलो,कधी उठावंच लागलं,ध्येयांचा आधार घेउन

पण यशस्वी होऊन इथवर आलो,तरी तुझा आधार लागतो
कारण...कारण बेटा तुझ्यामधे मी, जणु स्वतःलाच पाहतो"

पलिकडे थोडं अंधारुन आलं, थोडा संधिप्रकाशहि होता
त्याला आज समजलं, त्याचा पप्पा खरंच "बाप" होता...

उड रे पाखरा

उड उड रे पाखरा, उंच उंच गगनात
तुझ्या मनात ताकद ,आता जोड रे पंखात

उड उड रे पाखरा, ने यश दूरदेशी
जरा पेटव दिवटी,तुझ्या घरट्याच्यापाशी

उड उड रे पाखरा, नको होऊस हळवा
अरे तुझ्यासाठी माऊलीनं,पिऊ घेतला वणवा

उड उड रे पाखरा, तुझा तुलाच प्रवास
तुझे पंख जट!युचे, तुला भय रे कशास?

उड उड रे पाखरा, कधी हो तू सूर्याएवढा
तुझी छाया जगावर अन पडो कर्तुत्वाचा सडा

उड उड रे पाखरा,तुझा जन्म उडण्या झाला
आता उगवे पहाट, दूर घनतम सरला

उड उड रे पाखरा, नजरेत माझ्या आशा
तुझ्यासाठी जरि एक,आम्हासाठी दाही दिशा

उड उड रे पाखरा, उंच उंच गगनात
तुझ्या मनात ताकद ,आता जोड रे पंखात

शिकवणी

परवा एक वेगळीच फूटपट्टी मिळाली
त्यामुळे झाला एक नवीनच खेळ सुरू
एकेकाच्या दु:खाची मोजायची फक्त खोली
"भारी-दु:ख-वाल्याची" शोधमोहिम सुरू

सर्वात पहिल्यांदा आपलंच मोजावं म्हटलं
आणि काय सांगू? चांगलं पंचवीस फूट भरलं!!
मग भेटला 'अमक्या', त्याचंही मोजून घेतलं
भलताच कंडम निघाला, दहाच्या पुढे नाही गेलं

ढमक्याचा आकडा मात्र अगदी तिसापर्यंत गेला
ह: दु:खाचा रंग त्याचा अगदिच फिका, सोडून दिला
ओळख-अनोळख झाडून सर्वांची मोजली खोली
पण कोणाचीही 'लेव्हल' आपल्याएवढी नाही भरली

अशीच छाती पुढे काढून मग जगभर हिंडलो
आणि शेवटास एका किना-याला येउन थडलो
समोर पाहतो, तो अथांग विराट समुद्र पसरलेला
त्याक्शणी 'धरतीआई'चा आवाज कानात रुणझुणला

"बेटा, या फूटपट्टीनं का मोजणारेस माझ्या या दु:खाची खोली
आणि कशाला रे मोजायचं? दु:खं तुमची, माझीच ना रे झाली?
लेकरु म्हणुन सांगते ऎक, दु:खाची खोली किती ते नाही बघायचं,
अथांग वाटणा-या दु:खापलिकडेही जमीन असते, एवढं लक्शात ठेवायचं"....

अंकुर

अगदी खोलवर गाडलं गेलेलं

ना हवा, ना पाणी

वरती सग्गळं काही सुरळीत, आलबेल

शंकाही यायला नको त्याच्या अस्तित्वाची....

पण तू परवा जो नांगर फ़िरवलास ना, सगळ्यावरुन!!

कानाकोपरा नाही ठेवलास शिल्लक....

ते जाऊदे, जखम तर नाहीच उरली आता

कोवळे अंकुर बघ कसे आलेत उगवून.........

जन्मखुण

काळ दु:ख करतो हलकं, असं ऐकलं होतं
स्वत: अनुभवायला मिळेल, वाटलं नाही
जखम आयुष्यभर पुरेल असं वाटलं होतं
कुणी आलं रिझवायला जरि,ऐकलं नाही

कळंत गेलं हळू हळू जग आसपासचं
समजलं की लोक घायाळंच जगतायत
माझं माझं म्हणत होतो, ते एवढसं!!
तरि बाकी सग्गळे उमलुन बघतायत

मग काय, जखम होत गेली कोरडी आपोआप
आणि आश्चर्य, मन ओलं होत गेलं अजून
आता व्यथा तेवढी मिळाल्ये खूssप मोठी
पण दु:ख मात्र नाही, फक्त उरल्ये जन्मखुण....